Bánh mì là kết quả của sự pha trộn văn hóa và ẩm thực. Du nhập vào Việt Nam từ thế kỷ 19, ban đầu chỉ là bơ và pa tê trong một ổ baguette (Pháp), đến thế kỷ 20, nhiều hương vị đặc trưng đã được người Sài Gòn sáng tạo từ thịt nguội, trứng, chả … cùng các loại rau dưa bình dân phong phú ở miền Nam tạo nên sự đa dạng như ngày hôm nay.
Muôn kiểu bánh mì
- Bánh mì thịt
Du nhập từ Pháp nên bánh mì Sài Gòn ảnh hưởng gu bánh mì Pháp, nghĩa là bánh mì ăn kèm với bơ, pate và thịt nguội. Tuy nhiên, người Sài Gòn sáng tạo không ngừng và định hình được dáng vẻ và hương vị riêng cho bánh mì. Bánh mì Sài Gòn không lớn, vừa đủ cho một người ăn, vỏ giòn, thơm mùi bơ, ruột mềm xốp; cũng thịt nguội, pate, bánh mì Sài Gòn còn thêm vài lát dưa leo, củ cải và cà rốt sắt xợi ngâm chua, vài cọng hành ngò, vài miếng ớt đỏ…đầy đủ màu sắc, hương thơm và vị cay hít hà. Cắn một miếng bánh mì có đủ độ giòn tan của vỏ bánh, beo béo của bơ, thịt chả, pate hòa quyện cùng rau dưa tươi mát – một hương vị và màu sắc tròn trịa đủ đầy.
Ngoài bánh mì thịt truyền thống, ngày nay bánh mì còn được biến tấu nhiều kiểu và gắn với tên gọi của vùng.
- Bánh mì chả
Bánh mì chả lụa, nhất là chả lụa gói truyền thống bằng lá chuối, thường không cho thêm gì khác ngoài một chút muối tiêu để cảm nhận đầy đủ hương vị của miếng chả thơm giòn. Chỉ cần ghé xe bánh mì, gọi một ổ bánh mì chả và hít hà cắn lấy một miếng, thế là vị ngọt của thịt hòa cùng lá chuối thoang thoảng, lớp bánh giòn giòn đủ làm hài lòng bất kỳ thực khách nào.
Ngoài chả lụa, còn có chả bò, một loại chả đặc sản của Đà Nẵng. Vì thế món bánh mì kẹp chả này hiển nhiên gắn với vùng đất miền trung nắng gió – Bánh mì chả bò Đà Nẵng
- Bánh mì ốp la
Phổ biến không kém bánh mì thịt và được chọn lựa nhiều nhất từ vỉa hè đến quán xá là bánh mì ốp la. Nghe cái tên nửa Tây nửa ta nhưng thật ra bánh mì ốp la rất đơn giản và gần gũi, chỉ là trứng được chiên nửa sống nửa chín trên chiếc chảo nhỏ, lòng đỏ giữ nguyên vẹn giữa lòng trắng, ăn kèm với nước tương, tương ớt và một chút đồ chua (cà rốt, củ cải). Có người thích thưởng thức bánh mì với một dĩa thập cẩm gồm ốp la, pate, chả, thịt nguội.
- Bánh mì chả cá
Cũng là chả, nhưng khác là làm từ cá, thường gắn liền với tên gọi Nha Trang hay Vũng Tàu vì đây là 2 vùng biển nổi tiếng của Việt Nam và không quá xa Sài Gòn là mấy – Bánh mì chả cá Nha Trang, bánh mì chả cá Vũng Tàu. Ổ bánh mì giòn xẻ dọc, kẹp vào đó chả cá xắt sợi dài vừa chiên xong, thêm vào một chút rau răm, hành ngò, đồ chua và rưới lên một ít nước mắm ớt tỏi thơm thơm là trọn vị. Đi ngoài đường phố, mùi chả cá chiên thơm lừng hấp dẫn đến độ chân chỉ muốn bước đến xe bánh mì và mua ngay một ổ.
- Bánh mì xíu mại
Bánh mì xíu mại gắn liền với cao nguyên Đà Lạt. Không rõ xíu mại và Đà Lạt có liên quan gì nhau mà cứ đến Đà Lạt là lại được dặn dò “nhớ ăn bánh mì xíu mại nha”, “chưa ăn bánh mì xíu mại là chưa đến Đà Lạt”, có lẽ Đà Lạt là xứ lạnh, nên người ta chuộng chén xíu mại nóng hổi, thơm lừng để chấm bánh mì chăng? Mà lạnh có khác gì nóng, khi bánh mì xíu mại hiện diện khắp nơi ở Sài Gòn và là một món ăn khá quen thuộc. Một viên xíu mại được làm từ thịt nạc heo băm nhuyễn với chút thịt mỡ, rồi hấp lên, mang theo độ thơm béo phảng phất. Bánh mì xíu mại ngon nhất là ăn nóng.
- Bánh mì thịt nướng
Chà chà, đây là món ăn níu kéo bao bước chân đây. Không chỉ người Sài Gòn và cả người nước ngoài cũng gật gù công nhận bánh mì thịt nướng có sức hút lạ kỳ. Thịt cắt lát, ướp gia vị thơm tho, kẹp que tre nướng trên bếp than, mà phải nướng sém cạnh một chút mới ngon. Kẹp vài que thịt vào ổ bánh mì, thêm đồ chua, dưa leo, ngò, chút sa tế cay nhẹ và nước tương…vậy mà cũng đủ để bao người kiên nhẫn đợi quanh xe bánh mì.
- Bánh mì heo quay
Bánh mì heo quay cũng rất được ưa thích ở Sài Gòn. Heo quay được xắt thành từng miếng vuông vức, có đủ lớp da vàng ruộm, giòn giòn, một tí mỡ, một chút nạc thơm lừng kẹp vào ổ bánh mì nóng cùng dưa leo, đồ chua, ngò, ớt, nước tương dành riêng đậm đà, đủ làm người qua lại tứa nước miếng vì thèm.
Ngoài các loại nhân phổ biến trên, bánh mì Sài Gòn còn có bánh mì cá hộp, bánh mì chà bông, bánh mì que… Vô cùng phong phú để mọi người lựa chọn, với giá trung bình khoảng 10.000-15.000 đồng, cao nhất gần 30.000 đồng.
